İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, trafikte geçiş üstünlüğü hakkının, Karayolları Trafik Kanunu'nun 71'inci ve Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 141'inci maddesinde belirtilen araçlar tarafından kullanılarak suistimallerin önlenmesi amacıyla "Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçların Sürülmesi Sırasında Uyulacak Kurallar ile Bu Hakka Sahip Araçlarda Bulundurulacak Işıklı ve Sesli Uyarı İşaretleriyle Bunların Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar" yayımlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun 20 Eylül 2019 tarihli onayıyla yayımlanan düzenlemede hangi araçların geçiş üstünlüğüne sahip olacağı, bu hakkın hangi şartlar oluştuğunda kullanılabileceği, yetkisiz kullanılması halinde uygulanacak yaptırımlar ile ışıklı ve sesli uyarı işaretlerinin kullanımı yer aldı.

Buna göre, boyama şekilleri veya ayrım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli olan ambulans, itfaiye ve kolluk araçları ile güvenlik ve risk-tehdit değerlendirmesi kapsamında yayımlanan usul ve esasların ekindeki "devletin en üst protokolü"nde bulunan makamların emirlerine ve zatlarına verilen araçlar ve bu makamların korumasından sorumlu koruma araçları "çakar lamba" sistemlerini kullanabilecek.

Bu araçlar dışında hiçbir araçta "çakar" olarak tabir edilen sesli uyarı işaretleri kesinlikle kullanılmayacak.

Makamların korumasından sorumlu araçlar, sadece makam sahibi araçta olduğu sürece bu uyarı sistemini aktif kullanacak. Makam sahibi araç içinde ya da makam aracı konvoyda bulunmadığı zaman bu uyarı sistemi kesinlikle kullanılmayacak.

Geçiş üstünlüğü tepe lambasıyla sağlanacak

Kolluk görevlilerinin kullanımındaki resmi araçlarda ise ışıklı/sesli uyarı işaretleri, görevle ilişkili olmak kaydıyla, usul ve esaslarda belirtilen şartlar doğrultusunda kullanılacak.

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği 1 Kasım'dan itibaren, anılan araçlar dışında, kamuda, mahalli idarelerde, diğer meslek kuruluşları ve üniversitelerde üst yönetici, genel müdür, daire başkanı veya başka unvanlar ile görev yapan kamu görevlilerinin kullanımındaki araçlarda "çakar lamba" kullanımı yasaklanacak.

Karayolları Trafik Kanunu'nun 71'inci maddesinde yer alan, hakkında koruma kararı verilmiş kişilerin kullanımındaki araçlar ile kolluk birimlerine ait sivil araçlarda sadece aracın tepe bölgesinde sabit ve/veya sökülüp takılabilir ışıklı uyarı sistemi bulunabilecek.

Bu araçlarda tepe lambası bulunması, sürekli geçiş üstünlüğü sağlamayacak.

Zorunlu hallerde "çakar" kullanımına mesafe sınırı

Kolluk araçları dahil geçiş üstünlüğünden yararlanma sürekli olmadığından, bu araçlar ancak tehdit/görev durumunun ortaya koyacağı zorunlu hallerde ve en az 150 metre önceden duyulabilir/görülebilir şekilde ışıklı ve sesli uyarı sisteminin birlikte kullanılmasıyla kanunun öngördüğü geçiş üstünlüğü hakkından faydalanabilecek.

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği 1 Kasım'dan itibaren, tüm trafik birimleri etkin bir denetime başlayacak.

Şartları sağlamayan tüm araçlara, araç sürücülerine ilişkin mevzuatta belirtilen idari yaptırımlar uygulanacak. Esaslara uymadığı tespit edilen araçlar trafikten men edilecek. Yetkisiz sistemlerin kullanılmasına müsaade eden kamu görevlileri hakkında gerekli işlemler tesis edilecek.

Ayrıca, trafik muayenesinde araçlarda mevzuat dışında sesli ve ışıklı uyarı sisteminin bulunmasının da "ağır kusur" olarak nitelendirilmesi için gerekli çalışmalar başlatıldı.