TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

 Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, Depremin üzerinden 1 yıl geçmiş olmasına rağmen, kayıp olan depremzedeler için meclise önerge verdi

6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremin üzerinden bir yıl süre geçmesine rağmen, depremden etkilenen 11 ilde hâlâ aile bireylerine ulaşamayan yurttaşlarımız tüm çabalarına rağmen kayıp yakınları hakkında yetkili kurumlardan tatmin edici bir bilgi alamamışlardır. Bu sebepten dolayı deprem bölgesindeki kayıp vakalarının detaylıca araştırılması, ailelere kayıpları hakkında bilgi verilmesi ve aradan geçen süreye rağmen mağduriyeti giderilemeyen ve kayıplarını bulmaya çalışan ailelere yardımcı olabilmek amacıyla Anayasa’nın 98. TBMM İçtüzüğü’ nün 104. ve 105. Maddeleri uyarınca Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

      Ali ÖZTUNÇ

  Kahramanmaraş Milletvekili

Nermin Yıldırım KARA       Servet Mullaoğlu          Mehmet GÜZELMANSUR

Hatay Milletvekili               Hatay Milletvekili         Hatay Milletvekili 

 Melih MERİÇ                    Hasan ÖZTÜRKMEN        Abdurrahman TUTDERE     Gürsel EROL

Gaziantep Milletvekili      Gaziantep Milletvekili       Adıyaman Milletvekili        Elâzığ Milletvekili  

Veli AĞBABA                   Mahmut TANAL                   Ayhan BARUT            Burhanettin BULUT

Malatya Milletvekili      Şanlıurfa Milletvekili          Adana Milletvekili     Adana Milletvekili

Orhan SÜMER           Müzeyyen ŞEVKİN           Asu KAYA                      Mustafa Sezgin TANRIKUKU              

Adana Milletvekili   Adana Milletvekili    Osmaniye Milletvekili   Diyarbakır Milletvekili

                                                                  GEREKÇE

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli deprem neticesinde 11 ilimizde (Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır, Elâzığ) büyük hasarlar meydana gelmiş ve 13,5 milyona yakın yurttaşımız doğrudan depremden etkilenmiştir. Resmi rakamlara göre, en az 53 bin 537 yurttaşımız yaşamını yitirdiği söylenirken geçenlerde AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı ve dönemin Çevre Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından 130 bin kişi olduğu dile getirilmiştir. Yıkılan binalara ve depremin yıkıcı etkisinin geniş bir alana yayılması sebebiyle verilen resmi rakamın kamuoyunda inandırıcılığı bulunmamaktadır. Depremden etkilenen kentlerde ilk iki gün hiçbir alanda organize bir çalışma yürütülmemiştir. Kriz merkezi kurulmamış, arama-kurtarma çalışmalarına başlanmamış olması sebebiyle kayıpların arttığı bilinmektedir.

Oldukça geniş bir coğrafyayı etkileyen depremlerde resmî açıklamalara göre 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği, 107.213 kişinin ise yaralı olduğu belirtilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının açıklamalarına göre bölgede 38 bin 901 bina deprem anında yıkılmıştır. Toplam 872 bin bağımsız bölümden oluşan 311 bin bina ise aldıkları hasarlar nedeniyle kullanılamaz hale gelmiştir.

Enkazdan ilk anda kurtulanlar, diğer aile bireylerini de kurtarmak için çaba göstermiş, enkaz altında kalan aile bireyleri için enkazda mücadele edenler yakınlarının hangi hastaneye götürüldüğünü takip edememiştir. Bu zor süreç, depremden yaralı olarak kurtulan birçok ailenin farklı yerlere dağılmasına sebep olmuştur. Bu durumda birçok yurttaşımız kaybolmuş ve izi sürülememiştir. Kayıp yakınları sokaklara, dükkanlara ve kalabalık yerlere kayıplarının fotoğraflarını ve bilgilerini asarak günlerce enkaz başlarında bekleyerek yakınlarına ulaşmaya çalıştılar. Yetkili mercilere ve savcılıklara DNA testleri ve fotoğraflar bıraktılar. Hastaneler ve mezarlıklar gezdiler ama kayıplarına ulaşamadılar.

Resmi rakamlara göre 18 bin 373 kişinin hayatını kaybettiği 1999 Marmara depreminde 5 bin 840 kişi de kaybolduğu düşünülürse, etki alanı çok daha geniş olan Kahramanmaraş Depremlerinde kayıtlara girmeyen ve sayılara yansıtılmayan kaybolan kişi sayısının çok daha fazla olacağını öngörmek çok da yanlış bir hüküm olmayacaktır.

Özellikle refakatsiz çocuklar için basında çıkan (tarikat ve cemaatlerin ve organ tacirlerinin çocukları kaçırdığı) iddialar üzerine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, kayıplar için ALO 183 hattını açmış; ancak, başvuran yurttaşların birçoğu sonuç alamamıştır. Cumhuriyet Halk Partisi, Depremde Kayıp Olan ve Refakatsiz Kalan Çocukların Takibi Komisyonu’nu kurmuş ve çalışmalarını sürdürmüştür. Yine 9 Mart 2023 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi grubunun, depremde kaybolan insanlar ve refakatsiz kalan çocukların sorunlarının araştırılması için verdiği önerge, Adalet ve Kalkınma Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi oylarıyla reddedilmiştir. Bunun sonucunda kayıplarını bulmak isteyen ailelerin umutlarına bir darbede iktidar tarafından indirilmiştir. Deprem Mağdurları ve Kayıp Yakınlarıyla Dayanışma Derneği deprem bölgesinde 1000’in üzerinde kişinin kayıp olduğunu söylemektedir.

Depremin üzerinden 1 yıl geçmiş olmasına rağmen, birçok aile kayıp olan yakınlarına ulaşamamaktadır. Deprem bölgelerinde yaşam koşullarının zorluğu katlanarak devam ederken, yakınlarına ulaşamayan yurttaşlar psikolojik olarak da günden güne daha çok zarar görmektedir.

Kayıp aileleri soruyor, ölüsüne veya dirisine ulaşamadığımız yakınlarımız nerede, eski Aile Bakanı diyor ki, “Herhalde sağlık kuruluşlarındadır” Yeni Aile Bakanı diyor ki, “Kayıp çocuk yok” ama 1000’in üzerinde çocuk ve insan kayıp, bir yıl dolunca bu insanlar kayıp statüsünden çıkarılarak gaip sayılacak, oysaki hala umutları var bu insanların. Kaybolan şahısların bulunması, ailelerine iadelerinin sağlanması ve yaşamını yitirenler için yeniden DNA eşleştirmeleri yapılmalıdır. Tüm bu gerekçeler göz önünde bulundurularak, aradan geçen süreye rağmen mağduriyeti giderilemeyen ve kayıplarını bulmaya çalışan ailelere yardımcı olabilmek ve araştırmaları derinleştirebilmek adına meclis araştırması komisyonu kurulması gerekmektedir.